Ade Darmawan

Ade Darmawan is beeldend kunstenaar en mede-oprichter van kunstenaars-collectief ruangrupa, die als collectief benoemd zijn tot artistiek directeur van documenta 15, dat plaats vindt in 2022.

Omdat iedere documenta zijn karakter en gedaante ontleent aan de visie en concept van de artistiek directeur, heeft ruangrupa documenta uitgenodigd het concept van Lumbung te omarmen. Dit model, dat dient als economisch toekomstmodel voor kunst, ligt ten grondslag aan ruangrupa’s collectieve praktijk.

“Lumbung, het Indonesiche woord voor rijstschuur, is een collectieve pot of verzamelsysteem, waarbij de gezamenlijke oogst opgeslagen wordt voor toekomstig gemeenschappelijk gebruik. Als documenta inderdaad is ontstaan vanuit de intentie om de wonden van het na-oorlogse Europa te helen, wordt het dan geen tijd om ook die wonden die hun oorsprong vinden in kolonialsme, kapitalisme, patriarchisme en verwijdering te genezen? Om er maar een paar te noemen…

Vanuit ruangrupa’s collectieve ervaring met het direct in de praktijk brengen van zogenaamde 'Institutional building' als artistieke vorm, stelden zij voor om tijdens documenta 15 zogenaamde koperasi modellen te herzien, te onderzoeken, te ontrafelen en uit te voeren. Losjes vertaald betekent koperasi zo veel als coöperatief. Het behelst een model dat gebaseerd is op de democratische principes van rapat (vergadering), mufakat (overeenkomst), gotong royong (gemeengoed), hak mengadakan protes bersama (recht op collectief protest) en hak menyingkirkan diri dari kekuasaan absolut (recht op afschaffing van de absolute macht).  Met het concept van ‘Lumbung’ als het middelpunt van deze praktijk van grondstoffen beheer. Documenta vormt hierin een bundeling van bronnen, gelegen in Kassel maar mondiaal opererend via een ecosysteem van hedendaagse kunst. In dat opzicht kan documenta de ideale partner zijn voor ruangrupa om een ander model te implementeren. Zo hopen we het begrip rondom het duurzaam ondersteunen van hedendaagse kunstpraktijken met een sociale inslag, te vergroten.

Wij zien een editie van documenta voor ons dat gebaseerd is op de stad en de bijbehorende systemen. Door verschillende strategieën uit te zetten die zich richten op urgente onderwerpen zoals alternatief onderwijs, zelfhelende economische modellen en het belang van kunst in sociale praktijken. Dit doen we onder andere door bijvoorbeeld grotere tentoonstellingen in de reguliere documenta locaties te organiseren, series van schaal 1:1 echte praktijken in de publieke ruimtes van Kassel te produceren (denk aan scholen, universiteiten, banken en ziekenhuizen) en publieke programma’s op te zetten.

Door Kassel in het midden te plaatsen van het proces hopen we een dialoog op gang te brengen wat zal leiden tot onverwachte hybride kunstpraktijken en vormen. De eerste stap is om een nauwe en collectieve samenwerking aan te gaan met curatoren, technologen en economen, maar ook met andere initiatieven en collectieven in verschillende uithoeken van de wereld. Van hen wordt vervolgens verwacht dat ze de respectievelijke strategieën direct toepassen op hun eigen bestaande praktijken en binnen de aan hen gerelateerde context. En uiteindelijk vinden zij allen in 2022 hun weg naar Kassel om daar te worden opgevoerd.”

Ade Darmawan (1974) woont en werkt in Jakarta als kunstenaar, curator en directeur van ruangrupa. Hij studeerde aan het Indonesia Art Institute (I.S.I), op de Graphic Art Department. Een jaar na zijn eerste solotentoonstelling in 1997 in de Cemeti Contemporary Art Gallery, Yogyakarta (nu Cemeti Art House), verhuisde hij naar Amsterdam voor zijn residentie aan de Rijksakademie. In 2000 richtte hij, samen met vijf andere kunstenaars uit Jakarta, ruangrupa op. Ruangrupa is een kunstenaarsinitiatief, dat zich richt op de beeldende kunst en de relatie met de sociaal-culturele context, met name in een stedelijke omgeving.

Zijn werk varieert van installaties, objecten, digitale print, video en kunst in de openbare ruimte. Als kunstenaar en curator was hij betrokken bij tal van kunstprojecten en tentoonstellingen, zowel nationaal als internationaal. Zo nam hij deel uit van het samenwerkingsproject Riverscape in-flux (2012) en Media Art Kitchen (2013) met verschillende curatoren en kunstenaars uit Zuidoost-Azië. Van 2006–2009 was hij lid van de Jakarta Arts Council en in 2009 werd hij artistiek directeur van de Jakarta Biënnale. Sinds 2013 is hij ook de uitvoerend directeur van de Jakarta Biënnale.